MISTERIUM I MANIERY - Flannery Oconnor

Zbiór esejów i wykładów poświęconych wszystkiemu, co zajmowało amerykańską pisarkę przez całe jej życie. Tom otwiera niezwykły tekst o pawiach, którymi się pasjonowała (Zaraz po wypuszczeniu ptaków z klatki byłam tak rozgorączkowana, że powiedziałam: Chcę mieć ich tyle, żebym przy każdym wyjściu z domu na któregoś wpadała. Kiedy paw bierze kąpiel, niemal zupełnie znika w tumanie piasku. A jeżeli ktoś wtedy przygalopuje, dzierżąc miotłę jak pikę, przez obłok piachu i latających kwiatów dostrzeże tylko parę zielonych piór i paciorkowate, pałające rozkoszą oko).

Kolejne części książki poświęcone są warsztatowi pisarskiemu (Zadaniem pisarza jest kontemplacja doświadczenia, a nie rozpuszczanie się w nim), literaturze amerykańskiego Południa (Oczywiście wiem z doświadczenia, że czytelnik z Północy dopatrzy się groteski we wszystkim, co południowe, chyba że będzie to prawdziwa groteska, wtedy bowiem uzna ją za realizm) oraz związkom literatury z religią (Jeżeli dzisiejszy czytelnik w ogóle wierzy w łaskę, uważa ją za coś, co można oddzielić od przyrodzoności i podać mu na surowo jako Natychmiastowe Wsparcie Duchowe). Skromne, choć niepozbawione pewności siebie, bezpretensjonalne, a zarazem oryginalne spojrzenie na literaturę, na to, co ulotne, i to, co wieczne.