Ucieczka przed podatkami i kontrola podatkowa

Unikanie podatków, luka podatkowa w VAT, ceny transferowe, oszustwa akcyzowe czy pozorne transakcje to gorące tematy z pierwszych stron gazet. Zarazem ucieczka przed podatkami w Polsce nie wynika z akceptacji dla oszustw podatkowych, co potwierdzają badania CBOS-u. Spore jest natomiast przyzwolenie dla tzw. optymalizacji podatkowych, ponieważ kojarzą się one ze sprawnym poruszaniem się w środowisku gospodarczym. Jednak podatnicy nie zawsze zdają sobie sprawę z ryzyka płynącego z zastosowania tego rodzaju metod unikania opodatkowania. Dzieje się tak głównie z powodu braku precyzji przepisów prawa.
Autorzy książki podejmują próbę zdefiniowania tych działań, które należałoby uznać za ucieczkę przed podatkami, wiążąc jednocześnie owo postępowanie z kategorią nieprecyzyjnie opisywanej luki podatkowej. W szczególności autorzy analizują podatek VAT, różne formy akcyzy i podatki bezpośrednie, poszukując odpowiedzi na pytanie, jak koncepcja i konstrukcja danego podatku może wpływać na ucieczkę przed podatkami. Formułują konkretne wnioski dla administracji skarbowej, której sprawność ma bezpośredni wpływ na kształtowanie się wpływów podatkowych.
Jedna z konkluzji autorów dotyczy niezwlekania z obniżaniem stawki podstawowej VAT w Polsce, by ograniczać pokusę ucieczki przed tym podatkiem. Zdaniem autorów należałoby opracować harmonogram stopniowego, rozłożonego na 10 lat, obniżania stawki podstawowej do minimalnej 15% i jednoczesnego podwyższania stawek preferencyjnych.