Polska europejska czy narodowa?

Ostatnie ćwierćwiecze - po blisko pół wieku zastoju, izolacji, braku suwerenności i ograniczeń życia obywatelskiego - otworzyło przed społeczeństwem polskim możliwości, o jakich wcześniej nam się nie śniło. To okres sukcesu w politycznej i gospodarczej przebudowie Polski. Jest ona bowiem wolna, suwerenna i trwale zakotwiczona w strukturach europejskich. Jest też państwem funkcjonującym normalnie, a wziąwszy pod uwagę ostatnie lata (kiedy była określana jako ,,zielona wyspa" na kryzysowej mapie Europy), nawet lepiej niż normalnie. Co nie znaczy, że jest całkiem dobrze. Badania opinii publicznej odnotowały dezaprobatę wobec instytucji działających często sprzecznie z interesem państwa i obywateli. Towarzyszy jej wysoki poziom nieufności Polaków wobec państwa i władzy. Na wszystko to nakłada się kryzys gospodarczy, prowadzący do zaostrzenia konfliktów i podziałów w społeczeństwie. Żeby zrozumieć stan zróżnicowań oraz ich postrzeganie w społeczeństwie, trzeba mieć świadomość współwystępowania różnych czynników, tych historycznych i współczesnych, endogennych i zewnętrznych, płynących z otwarcia na świat.