Szmuglerzy

Ojzer Warszawski jest pisarzem niemal zupełnie w Polsce nieznanym. W 2012 r. z inicjatywy Stowarzyszenia Nad Bzurą ukazał się wybór tekstów z księgi pamięci Sochaczewa, rodzinnego miasta Warszawskiego. Znalazł się tam fragment powieści Szmuglerzy oraz szkic o pisarzu. Zachęciło to Stowarzyszenie do poczynienia kolejnego kroku wydania całego utworu.
Akcja Szmuglerów toczy się w czasie ostatniego roku I wojny światowej w małym prowincjonalnym miasteczku, w Warszawie oraz na trasie między nimi, którą stale pokonują szmuglerzy. Powieść uznawana jest nie tylko za najlepsze dzieło Warszawskiego, ale i za najważniejszą pozycję żydowskiego naturalizmu. Styl młodego pisarza jest jak na czas powstania nowatorski, celowo kolokwialny i chropawy, a konstrukcja narracji ujawnia różne punkty widzenia. W znakomity, przemawiający do wyobraźni sposób, a jednocześnie z dystansem i ironią oddaje chaos wojny, jej wpływ na mentalność i morale przeciętnych ludzi w miasteczku leżącym z dala od linii frontu. Szanowani obywatele w pogoni za zarobkiem zaczynają przyjmować wzorce zachowań przedstawicieli półświatka, a przemoc i prostytucja są na porządku dziennym.
Aby uczynić przekład maksymalnie wiernym oryginałowi, starałyśmy się podążać za jego chropowatym, potocznym językiem. Czasami jednak, aby uniknąć chaosu, musiałyśmy poprawiać autora, ujednolicając te fragmenty, w których nadmiernie żonglował czasami przeszłym i teraźniejszym. Z kolei, aby oddać wewnętrzną wielojęzyczność utworu, przywołałyśmy w dosłownym brzmieniu wszystkie cytaty z rosyjskiego i niemieckiego, zaznaczając kursywą ich obcość wobec języka narracji. Starałyśmy się również oddać kaleką polszczyznę Niemców próbujących mówić po polsku tak jak zostało to zapisane przez Warszawskiego. Długo zastanawiałyśmy się nad tym, jak zaznaczyć cytaty z języka polskiego zapisane przez autora fonetycznie alfabetem hebrajskim. Wydało się to ważne dlatego, że Warszawski cytował żywy polski język w jego gwarowej odmianie, co jest z jednej strony świadectwem czasów, a z drugiej świadczy o jego znakomitym słuchu językowym. Ostatecznie postanowiłyśmy zapisać polskie frazy Warszawskiego kursywą, aby podobnie jak w przypadku cytatów z niemieckiego i rosyjskiego zasygnalizować ich obcość wobec jidysz, który jest podstawowym językiem narracji