OBIETNICA-Damon Galgut

Nagroda Bookera 2021

Republika Południowej Afryki, okolice Pretorii. Rodzina Swartów, zamożnych Afrykanerów, prowadzi tu sporą farmę. Z pozoru nic ich nie wyróżnia. Z czasem okazuje się jednak, że ich losy zostały naznaczone śmiercią i obietnicą.

Swartów poznajemy w 1986 roku, w dniu pogrzebu Rachel. Ta na łożu śmierci wyjawia ostatnie życzenie pragnie, by jej mąż Manie przekazał Salome ich oddanej czarnej służącej prawo własności domu, w którym kobieta mieszka wraz z nastoletnim synem. Swart zgadza się, lecz po śmierci żony nie kwapi się, by dopełnić formalności. Jak złamane słowo wpłynie na losy Maniego, jego trójki dzieci i czarnych pracowników farmy?

Galgut po mistrzowsku prowadzi nas przez trzy dekady historii Swartów, splatając ich dzieje z najważniejszymi wydarzeniami w historii RPA końcem apartheidu, powołaniem Komisji Jedności i Pojednania, inauguracją prezydentury Mbekiego i odejściem prezydenta Zumy. Z uwagą przygląda się międzyludzkim i międzyklasowym relacjom oraz małym wielkim dramatom, które dotykają wszystkich, bez względu na pochodzenie.

Czy to saga rodzinna, czy opowieść o farmie? [] Czy to komedia, czy tragedia? Nagrodzona Bookerem powieść Galguta to przenikliwa historia o skomplikowanej naturze rodzinnych relacji. To również znakomita opowieść o degradacji klasy wyższej oraz o jej dominacji symbolicznej, fizycznej i majątkowej.

Obietnica, proza duszna, gęsta, mistrzowska, opowiada o Republice Południowej Afryki czasu przełomu, upadku apartheidu, zdobycia praw przez uciskaną od dekad większość. Ale to również historia o granicach rozumienia i poznania, o empatii i współczuciu oraz demonach i lękach, których nie da się pokonać przed drugim człowiekiem, przed jego prawem do szczęścia i własnego miejsca na ziemi. Choćby miało liczyć ledwie kilkadziesiąt metrów kwadratowych. Michał Nogaś, Gazeta Wyborcza, Książki. Magazyn do Czytania

Niezwykły styl narracyjny tej powieści łączy Faulknerowską obfitość z Nabokovowską precyzją i dowodzi rozkwitu prozy w XXI wieku. Całą książkę Galguta podsumować można jednym pytaniem: czy w tym świecie istnieje sprawiedliwość a jeśli tak, jak wygląda? Chigozie Obioma, juror Nagrody Bookera w 2021 roku

Nad ta powieścią unosi się duch Virginii Woolf i Jamesa Joyce'a. Nie wystarczy pochwalić jej wyjątkowych zalet poważnego tonu, równowagi między formalną swobodą a elegancją, humoru, precyzji czy umiejętności odkrywania prawdy o człowieku. Trzeba ją po prostu przeczytać. Claire Messud, Harper's Magazine

W swej nowej powieści Galgut łączy bohaterów, wydarzenia historyczne i misterną fabułę tak, by obnażyć druzgocącą siłę białego przywileju i instytucjonalnego rasizmu. Obietnica to powieść na czasie, która porusza ważne dziś tematy. Booklist

Obietnica ma wszystkie najlepsze cechy prozy realistycznej, lecz na tym nie koniec. Od czytelnika zależy, czy skupi się na dziejach rodziny, czy rozsmakuje w odważnym rozbijaniu form narracyjnych. W porównaniu [do Coetzeego] Galgut jest filuternym satyrykiem, zjadliwie punktującym nieodpowiedzialność i hipokryzję swoich bohaterów. Rand Richards Cooper, The New York Times Book Review

W prozie Galguta raz za razem odsłania się przed nami Południowa Afryka, kraina rozległa, zdumiewająca i wielogłosowa. Na tej ogromnej scenie autor przedstawia intymne dramaty o sile pradawnego mitu. Anna Mundow, The Wall Street Journal

Powieść Galguta przywodzi na myśl dzieła jego poprzedników, takich jak Virginia Woolf czy William Faulkner. Przepiękna narracja przetwarza i odnawia motyw sagi rodzinnej, którą rządzą siły losu, nadając opowieści głębokiego, kontemplacyjnego wymiaru. Galgut prezentuje cudowną wirtuozerię spod znaku Woolf. James Wood, The New Yorker